پولیپ رحمی در اثر افزایش رشد غیر عادی غدد و بافت بینابینی لایه داخلی رحم، به صورت برجستگی و بیرون زدگی در داخل حفره رحم به وجود می آید. رشد بیش از حد سلول های دیواره رحمی (آندومتر)، منجر به ایجاد پولیپ می شود. پولیپ های رحمی، معمولا سرطانی نبوده و خوش خیم هستند؛ ولی بعضی از آنها سرطانی هستند. این عارضه یکی از علل شایع خونریزی های غیر طبیعی رحمی در زنان قبل و بعد از یائسگی است. دکتر بنفشه تاج بخش متخصص زنان در این باره توضیحاتی داده اند. تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
خطر بد خیمی در پولیپ های رحمی:
تقریبا نزدیک 95 درصد موارد پولیپ های رحمی خوش خیم هستند؛ اما در مواردی به خصوص در خانم ها پس از یائسگی ریسک بد خیمی افزایش می یابد.
اندازه پولیپ های رحمی، از چند میلی متر تا چند سانتی متر متغیر است.
علائم بالینی پولیپ های رحمی:
در اکثر موارد پولیپ های رحمی با خونریزی های غیر طبیعی رحمی، تظاهر می کنند؛ اما در بعضی از موارد هم به صورت تصادفی در سونوگرافی، برای بررسی علل دیگر دیده می شوند و بیمار هیچ علائمی ندارد . این عارضه با تست پاپ اسمیر یا حین معاینه فیزیکی یا درمان ناباروی نیز قابل مشاهده است. به طور کلی در صورت داشتن هر کدام از علائم زیر حتما به متخصص زنان مراجعه کنید.
علائم و نشانه‌های رایج:
- خونریزی های غیرطبیعی رحمی
- ناباروری
- خونریزی پس از یائسگی
- خونریزی بین دو دروه پریودی
- ترشحات غیرطبیعی واژن
دلایل ایجاد پولیپ رحمی(Uterine polyp)
تغییرات هورمونی از جمله هورمون استروژن از عوامل ایجاد پولیپ رحمی هستند. عوامل موثر در ایجاد عارضه:
- چاقی
- داشتن فشار خون
- دوران نزدیکی به یائسگی
- دوران بعد یائسگی
- مصرف داروی تاموکسیفن برای درمان سرطان سینه
روش های تشخیصی پولیپ رحمی :
روش های بسیاری برای تشخیص پولیپ های رحمی، توسط پزشک وجود دارد. در ادامه به آنها اشاره شده است:
سونوگرافی ترانس واژینال :
اولین قدم تشخیصی پولیپ رحمی است. پزشک یک دستگاه باریک و پروپ مانند، را وارد واژن کرده و با ایجاد امواج صوتی تصویری اقدام به تشخیص عارضه می کند.
هیستروسکوپی:
هیستروسکوپی یکی از اقدامات بعدی و تکمیلی در موارد مشکوک، در سونوگرافی ترانس واژینال و زنان پس از یائسگی است. در این بیماران، به دلیل افزایش ضخامت لایه داخلی رحم، بیمار مشکوک به پولیپ است. در این روش، پزشک یک لوله مجهز به دوربین را وارد رحم می کند.
سونوهیستروگرافی:
یکی دیگر از اقدامات بعد از سونوگرافی ترانس واژینال است. در این روش پزشک رادیولوژیست، یک محلول سرمی با لوله باریکی را وارد رحم می کند. این محلول سرمی، باعث منبسط شدن حفره رحمی شده و به پزشک جهت تشخیص صحیح در سونوگرافی کمک می کند.
بیوپسی اندومتریال:
در این حالت پزشک با کاتر ساکشن، نمونه ای از رحم برداشته و برای تست به آزمایشگاه می فرستد. گاهی اوقات این روش خطا دارد.
تشخیص قطعی پولیپ رحمی :
بر اساس بررسی پاتولوژی بافت خارج شده و تایید آن، توسط دکتر پاتولوژی، تشخیص قطعی پولیپ رحمی داده می شود .در این شرایط بدخیمی را هم می توان رد کرد .
روش های درمان پولیپ رحمی:
مراقبت:
در این حالت بیمار تحت نظر بوده و با سونوگرافی کنترل می شود. پولیپ های کوچک و بدون علامت خود به خود درمان می شوند، اما در افراد پس از یائسگی، این شرایط صدق نمی کند.
دارو درمانی:
در صورتی که فرد مبتلا به پولیپ، زیرگروه پولیپ پر خطر از نظر بدخیمی نباشد و نیاز به جراحی فوری نداشته باشد، می تواند، تا 3 ماه جهت ارزیابی پاسخ به درمان دارویی از داروهای هورمونی، در صورتیکه منع تجویز نداشته باشد، استفاده کند.
جراحی:
جراحی هیستروسکوپی، یک روش درمانی برای خارج کردن پولیپ رحمی است. بیشتر برای خارج کردن پولیپ های رحمی در افراد علامت دار و افرادی که ریسک بالای بدخیمی دارند، کاربرد دارد.
مدیریت درمانی پولیپ رحمی :
در خانم های بعد از یائسگی، به علت ریسک بالاتر خطر بدخیمی، در پولیپ های رحمی این گروه از خانم ها، توصیه به خروج پولیپ می شود. درخانم های قبل از یائسگی در موارد زیر توصیه به خروج پولیپ رحمی می شود:
- بیماران علامتدار مثلا خونریزی غیر طبیعی رحمی
- در افراد با خطر بالای هیپرپلازی و بدخیمی رحمی
- سایز پولیپ رحمی بیشتر از 1.5 سانتی متر
- پولیپ های رحمی متعدد
- پولیپ رحمی بیرون زده از سرویکس ( دهانه رحم )
- در بیماران نازا
جراحی هیستروسکوپی :
در درمان پولیپ های رحمی، روش درمانی هیستروسکوپی است . در این روش با یک وسیله که مجهز به دوربین است، کل حفره رحم بیمار بررسی می شود . ضایعه پولیپ به کمک پنس یا قیچی که از راه هیستروسکوپ وارد حفره رحم می شود خارج می شود.
نکاتی مهم در مورد پولیپ رحمی که باید بدانید:
شیوع پولیپ های رحمی در حد 10 الی 24 درصد دارد.
پولیپ های رحمی یک یا چند تا هستند.
پولیپ های رحمی معمولا در رحم هستند. گاهی اوقات به سمت دهانه رحم یا واژن حرکت می کنند.
پولیپ های رحمی بیشتر در زنان یائسه یا زنانی که به یائسگی نزدیک می شوند، ایجاد می شود.
در صورت درمان، احتمال بروز مجدد آنها نادر است.
گاهی اوقات تغییرات رحم از جمله پیش از سرطان رحم (هایپرپلازی آندومتر) یا سرطان رحم (کارسینوم آندومتر) به شکل پولیپهای رحمی در رحم ایجاد می شود.
نتیجه گیری:
پولیپ رحمی، یک توده ای کوچک در رحم است. این توده در دو صورت خوش خیم و بدخیم در رحم ایجاد می شود و عوارضی چون خونریزی غیرطبیعی رحمی در پی دارد. در نتیجه، در صورت داشتن علائمی چون خونریزی غیرطبیعی رحمی حتما به متخصص زنان مراجعه کنید.