جراحی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان یک روش جراحی زنان است. عمل لاپاراسکوپی رحم و تخمدان به دلیل ایجاد برش های کوچک روی دیواره شکم، کم تهاجمی است. در این روش یک میله باریک و طویل مجهز به دوربین ( لاپاراسکوپ) از طریق جداره شکم وارد حفره شکم می شود. دکتر بنفشه تاج بخش متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ لاپاراسکوپی بوده و جراحی لاپاراسکوپی را با بهترین شیوه و کمترین عارضه انجام می دهد.
بیشتر بخوانید: هزینه لاپاراسکوپی
لاپاراسکوپی رحم و تخمدان چیست ؟
باید بگوییم که لاپاراسکوپی یک روش مدرن جهت مشاهده اندام های داخلی بدن است. این درمان کاربردهای بسیاری چون جراحی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان دارد. عمل لاپاراسکوپی رحم و تخمدان( Laparoscopic surgery of the uterus and ovaries) یک روش تشخیصی ودرمانی مدرن در زنان است. در این روش بیماری های زنان تشخیص و درمان می شود.
لاپاراسکوپی رحم نسبت به جراحی باز بهتر است. زیرا در این روش برش های کوچکی روی شکم نسبت به جراحی باز ایجاد می شود. در این روش از لاپاراسکوپ ( یک لوله با دوربین ) و گاز کربن دی اکسید جهت تشخیص و درمان استفاده می شود.
این روش برای بیماران مبتلا به عارضه هایی چون کیست تخمدان، ناباروری، بارداری خارج رحمی و… مناسب می باشد. عمل لاپاراسکوپ یک روش کم تهاجمی است، ولیکن باید تحت نظر بهترین متخصص لاپاراسکوپی انجام شود.
مزایای جراحی لاپاراسکوپی رحم نسبت به جراحی باز چیست ؟
جراحی لاپاراسکوپی رحم دارای مزایای متعددی است که آن را به گزینهای پرطرفدار برای درمان مشکلات رحمی و تخمدانی تبدیل کرده است. برخی از مهمترین مزایای این روش عبارتند از:
- برش های جراحی کوچک تر روی پوست ( به جای یک برش بزرگ 15 سانتی متری در جراحی باز ، 3 یا 4 برش کوچک 0.5 تا 1 سانتی متری در لا پاروسکوپی )
- بهبود سریعتر بیمار و بازگشت سریع تر به زندگی عادی
- ایجاد چسبندگی کمتر در محل جراحی
- در بعضی موارد ( نه در همه موارد ) کاهش خونریزی حین عمل
- کم بودن خطر عفونت زخم
- درد کمتر بعد از عمل جراحی
- کم تهاجمی بودن
- دقت بالاتر در تشخیص و درمان
جراحی لاپاروسکوپی رحم و تخمدان با چه اهدافی انجام می شود ؟
لاپاراسکوپی تخمدان با اهداف مختلفی انجام میشود که بیشتر به تشخیص و درمان مشکلات مربوط به دستگاه تناسلی زنان مربوط است. برخی از مهمترین اهداف این جراحی عبارتند از:
تشخیص و درمان کیستهای تخمدان: لاپاراسکوپی برای شناسایی و برداشتن کیستهای تخمدان استفاده میشود، بهویژه در مواردی که کیستها دردناک هستند یا در عملکرد تخمدانها اختلال ایجاد میکنند.
درمان اندومتریوز: این روش برای تشخیص و برداشتن بافتهای غیرطبیعی که در خارج از رحم رشد کردهاند و باعث درد شدید و مشکلات ناباروری میشوند، مورد استفاده قرار میگیرد.
برداشتن فیبروئیدهای رحمی: لاپاراسکوپی میتواند برای برداشتن فیبروئیدها (تودههای غیرسرطانی در دیواره رحم) که ممکن است باعث خونریزی شدید، درد و مشکلات ناباروری شوند، انجام شود.
درمان مشکلات ناباروری: این جراحی به تشخیص مشکلاتی مانند انسداد لولههای فالوپ، چسبندگیهای لگنی یا سایر مشکلاتی که میتوانند باعث ناباروری شوند، کمک میکند و در برخی موارد میتواند این مشکلات را درمان کند.
تشخیص و درمان چسبندگیهای لگنی: چسبندگیهای داخلی که ممکن است به دلیل جراحیهای قبلی یا عفونتها ایجاد شده باشند، با این روش شناسایی و برداشته میشوند.
برداشتن رحم (هیسترکتومی لاپاراسکوپی): در برخی موارد، لاپاراسکوپی برای برداشتن رحم در زنانی که دچار مشکلاتی مانند خونریزی شدید، فیبروئیدها یا سرطان رحم هستند، استفاده میشود.
تشخیص علت درد لگنی مزمن: در زنانی که درد لگنی مزمن دارند و علت دقیق آن مشخص نیست، لاپاراسکوپی میتواند به تشخیص مشکلاتی مانند اندومتریوز یا چسبندگیهای داخلی کمک کند.
مراحل عمل لاپاراسکوپی رحم و تخمدان
این روش جراحی تحت بیهوشی عمومی برای بیمار انجام می شود، پس بیمار هیچ دردی حین عمل احساس نمی کند. این عمل با ایجاد چند برش کوچک در ناحیه شکم آغاز میشود و از طریق لاپاراسکوپ (دوربین کوچک) و ابزارهای جراحی، پزشک میتواند داخل حفره شکمی را مشاهده و اقدامات لازم مانند برداشتن کیست، درمان اندومتریوز یا حتی برداشتن رحم و تخمدان را انجام دهد. گاز CO₂ نیز برای ایجاد فضای بیشتر و دید بهتر به داخل شکم تزریق میشود.
پس از بررسی رحم و تخمدانها، پزشک میتواند هرگونه ضایعه، چسبندگی یا توده را شناسایی و اقدامات درمانی مورد نیاز را انجام دهد. در پایان، ابزارها و گاز خارج شده و برشهای کوچک با بخیه بسته میشوند. این عمل معمولا کوتاه مدت بوده و بیمار پس از چند ساعت استراحت میتواند به خانه بازگردد.
کاربرد جراحی لاپاروسکوپی رحم و تخمدان :
جراحی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان زمان مشخصی نداشته و در صورت ابتلا به یکی از بیماری های زیر، پس از معاینه و تایید پزشک به منظور تشخیص و درمان باید انجام شود. به بیان دیگر درصورت درگیر بودن با بیماری های زیر از لاپارسکوپی برای جراحی زنان استفاده می شود. بیماری های رحمی چون:
- کیست های تخمدانی
- فیبروم ( میوم ) رحمی
- خارج کردن رحم ( هیسترکتومی )
- حاملگی خارج از رحمی
- اندومتریوزیس
- درد های شدید و مزمن لگنی
- وجود توده لگنی غیر طبیعی
- ابتلا به کیست تخمدان
- ابتلا به سرطان تخمدان یا سرطان رحم (در شرایط خاص)
آیا جراحی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان کم تهاجمی است؟
این موضوع را از دو دیدگاه می توان مورد بحث قرار داد.
دیدگاه اول: از نظر اینکه برش های کوچکی روی پوست ایجاد می شود و ارگان ها و احشاء در معرض فضای باز قرار نمی گیرند، پس جراحی کم تهاجمی هست.
دیدگاه دوم: ولی در هر جراحی که برداشتن یا کار بزرگ روی یک ارگان باشد، حتی در موارد لاپاروسکوپی، جز موارد جراحی بزرگ قرار می گیرند.
در چه مواردی جراحی لاپاروسکوپی رحم پیشنهاد نمی شود یا ریسک عوارض بالایی دارد ؟
جراحی لاپاراسکوپی رحم در برخی موارد پیشنهاد نمیشود یا ممکن است با ریسک بالاتری از عوارض همراه باشد. این موارد شامل شرایط زیر هستند:
- افرادی که دچار اضافه وزن شدید هستند ممکن است با مشکلاتی نظیر دید محدود جراح و افزایش خطر عفونت و لخته شدن خون روبهرو شوند.
- کسانی که مشکلات قلبی یا ریوی جدی دارند، ممکن است نتوانند گاز CO2 که برای ایجاد فضای عمل استفاده میشود را تحمل کنند.
- بیمارانی که قبلا جراحیهای شکمی یا لگنی متعدد داشتهاند، ممکن است دچار چسبندگیهای داخلی باشند که میتواند دید جراح را محدود کرده و خطر آسیب به اندامهای دیگر را افزایش دهد.
- در مواردی که عفونت فعال وجود دارد، لاپاراسکوپی ممکن است باعث گسترش عفونت شود.
- اگر رحم یا اندامهای مجاور دچار تومورهای بزرگ یا سرطان پیشرفته باشند، ممکن است جراحی باز برای اطمینان از برداشتن کامل تودهها ترجیح داده شود.
- افرادی که مشکلات انعقادی دارند یا داروهای رقیق کننده خون مصرف میکنند، بیشتر در معرض خطر خونریزی شدید در طول جراحی هستند.
در چه صورت باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که مراقبت های بعد از لاپاراسکوپی رحم را انجام دادی و همچنان هر کدام از علائم نگران کننده زیر را پس از جراحی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان مشاهده کردید، باید به پزشک مراجعه کنید. علائمی چون:
- خونریزی
- تب به مدت طولانی
- درد های شدید شکمی
- تهوع و استفراغ
نکات مهم درباره عمل لاپاراسکوپی رحم
- طول دوره نقاهت، در هر بیمار متفاوت است و به شرایط جسمانی بیمار بستگی دارد.
- اکثر بیماران پس از لاپاراسکوپی با درد اندکی به منزل می روند.
- مدت زمان این عمل بسته به نوع عمل و درمان عارضه نیم ساعت تا چند ساعت است.
- حتما دستورات لازم قبل از عمل چون خالی بودن معده و…، را رعایت کنید.
- درصورت رضایت بخش بودن عمل، حتما توصیه های لازم بعد عمل، چون عدم مصرف نوشیدنی های گاز دار و..، را رعایت کنید.
- هزینه این عمل به مهارت و تجربه پزشک، بیمارستان و نوع عارضه بستگی دارد.
نتیجه گیری
جراحی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان یک روش تشخیصی و درمانی مدرن و یک روش کم تهاجمی است. این روش به دلیل ایجاد برش کوچک روی شکم و دوره نقاهت کمتر و… نسبت به روش جراحی باز برتری دارد. این عمل باید زیر نظر متخصص زنان و فلوشیپ لاپاراسکوپی انجام شود. با مراجعه به دکتر بنفشه تاج بخش متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ لاپاراسکوپی اطلاعات درمانی و مراقبتی درباره رحم و تخمدان خود کسب کنید.
سوالات متداول
این جراحی برای درمان مشکلاتی مانند کیستهای تخمدان، اندومتریوز، فیبروم رحم، حاملگی خارج رحمی، و برداشتن رحم (هیسترکتومی) استفاده میشود.
مزایای این روش شامل برشهای کوچکتر، درد کمتر پس از جراحی، کاهش خطر عفونت، بهبودی سریعتر، و دوره بستری کوتاهتر در بیمارستان است.
بیشتر بیماران پس از 1 تا 2 هفته به فعالیتهای روزمره بازمیگردند. با این حال، بهبودی کامل ممکن است چند هفته طول بکشد.
بله، کمی خونریزی یا لکهبینی در چند روز تا هفتههای اول پس از جراحی طبیعی است. اما در صورت خونریزی شدید یا طولانیمدت، باید با پزشک خود تماس بگیرید.