آدنومیوزیس یا آدنومیوز؛ علائم و روش های درمان

آدنومیوز چیست؟

ادنومیوز، یکی از شایع‌ترین اختلالات در زنان، در سنین باروری است.  حفره داخلی رحم خانم‌ها به طور معمول با بافتی پوشیده می‌شود که آندومتر نامیده می شود؛ اگر این بافت در خارج از حفره رحم و در داخل عضلات رحم رشد کند، آن را آدنومیوزیس می‌نامند.

ادنومیوزیس زمانی اتفاق می‌افتد که این بافت در داخل لایه عضلانی رحم، یعنی در دیواره‌های عضلانی رحم رشد کند.  شواهد و مطالعات نشان داده این بیماری در زنانی که باردار شده‌اند، بیشتر از زنانی که باردار نشده‌اند، دیده می‌شود.

از آن جایی که بر اثر تاثیر هورمون‌ها، لایه پوشاننده حفره داخلی رحم رشد می‌کند، در نتیجه رشد بافت داخلی رحم در داخل لایه عضلانی دیواره که آدنومیوز نام دارد نیز تحت تاثیر این هورمون‌ها خواهد بود. 

بنابراین هرماه با سیکل قاعدگی که لایه پوشاننده حفره رحم ریزش پیدا می‌کند و خونریزی اتفاق می‌افتد، خونریزی در بافتی که  داخل عضلات ایجاد شده نیز اتفاق می‌افتد. اما از آن جایی که خون ایجاد شده در بافت بین این عضلات، راهی به سمت خارج ندارد، در رحم کیست های کوچکی ایجاد شده و باعث بروز علائم می‌شود‌.

عوامل خطر آدنومیوز

به طور کلی نمی‌توان علت و دلیل دقیق و مشخصی برای بیماری آدنومیوز تعیین کرد و علت به وجود آمدن این بیماری همچنان ناشناخته است.

علائم آدنومیوز

بیماری آدنومیوز دارای علائم خاص و مشخصی بوده که در صورتی که به آنها آشنا شوید، می‌توانید در صورت مواجهه با هر یک از این علائم سریعا به پزشک مراجعه کنید. از جمله رایج‌ترین علائم این عارضه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

·        کرامپ‌های بسیار شدید که از حالت عادی بیشتر و شدیدتر است.

·        دردهای مداوم یا متناوب در قسمت زیر شکم یا پشت

·        احساس درد در هنگام نزدیکی

·        خون ریزی های شدید که طولانی تر از حالت نرمال است.

·        دفع لخته هنگام خونریزی قاعدگی

·        لکه بینی بین قاعدگی

·        چرخه قاعدگی طولانی تر از حد طبیعی 

·        حساسیت به لمس در ناحیه شکم

تشخیص آدنومیوز

روش‌های مختلفی به منظور تشخیص آدنومیوز رحم وجود دارند که اغلب پزشکان از این روش‌ها بهره می‌گیرند. در ادامه شما را با رایج‌ترین روش‌هایی که برای تشخیص آدنومیوزیس از آنها استفاده می‌شود، آشنا خواهیم کرد.

معاینه

یکی از بهترین روش‌ها به منظور تشخیص وجود عارضه آدنومیوزیس در بدن زنان، معاینه و ارزیابی پزشکی کامل است. بدین منظور لازم است افراد به پزشک متخصص زنان مراجعه کرده تا او معاینات بدنی را انجام دهد و رحم را بررسی کند. جالب است بدانید اندازه رحم بسیاری از زنانی که مبتلا به بیماری آدنومیوز هستند، ۲ یا ۳ برابر میزان طبیعی خواهد بود.

سونوگرافی

سونوگرافی یکی از روش‌هایی است که از آن به منظور تشخیص صحیح و رد تومورهای رحمی استفاده می‌شود. در این روش با استفاده از امواج صوتی ارسال شده توسط دستگاه، تصاویر متحرکی از اندام‌های داخلی بدن همچون رحم ایجاد خواهد شد.  پزشک می‌تواند با بررسی تصاویر معین شده وجود آدنومیوز رحم را در شما تشخیص دهد.

ام آر آی

در برخی مواقع این امکان وجود دارد که داده‌های حاصل از سونوگرافی برای تشخیص آدنومیوز کافی نباشد؛ و در این صورت پزشک متخصص انجام اسکن ام‌ آر ای را به افراد توصیه می‌کند. در این روش از امواج مغناطیسی و رادیویی به منظور تولید تصاویر از اندام‌های داخلی بدن استفاده می‌شود. 

لازم است نکات ایمنی در خصوص انجام ام آر آی را در نظر بگیرید، برای مثال اگر باردار هستید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین بسیار مهم است پزشک شما از وجود قطعات فلزی یا وسایل الکتریکی در بدن، مانند ضربان ساز، پیرسینگ، یا ترکش فلزی ناشی از آسیب اسلحه اطلاع داشته باشد.

جهت مشاهده و استفاده بیشتر از سایر صحبت ها و توضیحات دکتر، دکتر تاج بخش را در سایر شبکه های اجتماعی چون اینستاگرام و آپارات دنبال کنید.

درمان آدنومیوز

معمولا افرادی که علائم بیماری آدنومیوز را به صورت خفیف تجربه می‌کنند، احتیاجی به درمان این بیماری ندارند. اما اگر علائم به قدری شدید باشند، که فعالیت روزانه افراد را مختل کنند، احتمالاً پزشک متخصص گزینه‌های درمانی را پیش روی آنها خواهد گذاشت. از جمله رایج‌ترین روش‌های درمانی به منظور درمان این عارضه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

داروهای ضد التهاب

 داروهای ضد التهاب از آن جهت که سبب تسکین گرفتگی‌های عضلانی شدید می‌شوند و به کاهش جریان خون در دوران قاعدگی کمک می‌کنند، برای درمان بیماری آدنومیوز بسیار موثر هستند. معمولا پزشک پیشنهاد می‌دهد از دو تا سه روز پیش از شروع قاعدگی، مصرف داروهای ضد التهابی را شروع کرده و تا پایان قاعدگی به مصرف آن ادامه دهید.

از جمله رایج‌ترین نمونه داروهای ضد التهاب می‌توان به ایبوپروفن اشاره کرد.

درمان‌های هورمونی

یکی دیگر از بهترین روش‌ها برای درمان آدنومیوز، درمان‌های هورمونی هستند. این درمان شامل داروهای پیشگیری از بارداری خوراکی (قرص‌های ضد بارداری)، داروهای ضد بارداری پروژسترون (خوراکی، تزریقی یا دستگاه داخل رحمی) و آنالوگ‌های GnRH مانند لوپرون (لوپرولید) می‌شوند.

درمان‌های هورمونی از آنجایی که سطح بالای هورمون استروژن را کنترل می‌کنند، در کنترل علائم این بیماری بسیار مفید هستند.

ابلیشن آندومتر

یکی دیگر از روش‌های درمان آدنومیوز رحم، ابلیشن آندومتر نام دارد. در این روش با استفاده از تکنیک‌هایی آندومتر یعنی پوشش حفره رحم را تخریب کرده و از بین می‌برند. این روش یک روش سرپایی با زمان بهبودی کوتاه به حساب می‌آید. البته لازم است توجه داشته باشید که به این سبب که آندومیوز معمولاً به صورت بسیار عمیقی به عضله حمله می‌کند، ابلیشن آندومتر ممکن است در بسیاری از افراد پاسخگو نباشد.

آمبولیزاسیون شریان رحم

در این روش سعی بر این است که از خون رسانی به عروق رحمی جلوگیری شود، در نتیجه با قطع جریان خون، عوارض آدنومیوز کاهش می‌یابد. این روش علاوه بر این که برای آدنومیوز قابل استفاده است، برای درمان بیماری دیگری همچون فیبروم رحم نیز استفاده می‌شود. این روش درمانی تهاجمی نیست.

رزونانس هدایت شده مغناطیسی متمرکز فراصوتی (MRgFUS)

در این روش پزشک متخصص تلاش می‌کند، با امواج متمرکز و دارای گرمای زیاد بافت هدف را از بین ببرد. با وجود این که استفاده از این روش در تسکین علائم آدنومیوز رحم موفق است، اما همچنان لازم است تحقیقات بیشتری بر روی آن صورت بگیرد.

هیسترکتومی

 شاید بتوان گفت تنها روش درمانی که سبب بهبود کامل بیماری آدنومیوزیس می‌شود، عمل جراحی برداشتن کامل رحم است. این روش یک مداخله جراحی بزرگ بوده و فقط در زنانی که قصد بچه‌ دار شدن ندارند، استفاده خواهد شد. از آن جایی که تخمدان‌ها نقشی در این بیماری ندارند، احتمالاً در طی جراحی، این اندام‌ها در بدن شما باقی خواهند ماند.

عوارض احتمالی آدنومیوز

همان طور که می‌دانید ممکن است بعضی بیماری‌ها مضر نباشند؛ اما علائم آنها بر زندگی افراد علائم منفی بگذارند. شاید بتوان گفت بیماری آدنومیوز نیز از این دسته بیماری‌ها به حساب می‌آید. برای مثال در برخی از زنانی که مبتلا به این بیماری هستند، به دلیل خون ریزی بیش از حد و داشتن درد شدیدی در لگن خود، از روابط طبیعی هم چون رابطه جنسی لذت نخواهند برد.

یکی دیگر از شایع‌ترین عوارض این بیماری مبتلا شدن زنان به کم خونی است. همان طور که می‌دانید کم خونی اغلب به دلیل کمبود آهن ایجاد خواهد شد.  از آن جایی که آهن نقش قابل توجهی در انتقال اکسیژن به بافت‌های بدن دارد، در اثر کمبود آن افراد دچار خستگی، سرگیجه و بد خلقی خواهند شد. کم خونی و کمبود آهن در افراد مبتلا به آدنومیوز به سبب از دست دادن خون زیاد در این بیماری است.

نتیجه گیری

اگر شما نیز از دسته افرادی هستید که به بیماری آدنومیوز مبتلا هستند. باید در خصوص این بیماری علائم آن و روش‌های درمان آن اطلاعات کافی داشته باشید. در این متن سعی کردیم شما را با هر آنچه لازم است در خصوص عارضه ادنومیوزیس بدانید، آشنا کنیم.

دکتر بنفشه تاج بخش متخصص زنان و زایمان بوده و دارای مدرک فلوشیپ لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی می باشد. ایشان خدمات درمانی و آدنومیوزیس و… ارائه می دهد. تماس با دکتر:

سوالات متداول آدنومیوزیس