فیبروم رحمی

تومورهایی که در اغلب مواقع غیرسرطانی و خوش‌ خیم هستند و در لایه‌های عضلانی رحم رشد می‌کنند، به فیبروم رحمی معروفند. این تومورها به عنوان شایع‌ترین تومورهای لگنی در زنان شناخته می‌شوند و می‌توانند اندازه‌های  مختلفی داشته باشند. فیبروم‌ها به دلیل تولید بیشتر هورمون استروژن در بازه سنی باروری، یعنی 20 تا 50 سالگی، بیشتر دیده می‌شوند.

فیبروم رحمی چیست؟

لیومیوم یا فیبروم رحم بافتی است که از ماهیچه و بافت همبند دیواره رحم تشکیل می‌شود. این نوع رشد بافتی معمولاً بی‌خطر (غیرسرطانی) است و در رحم، بخش اصلی دستگاه تناسلی زنان، پیدا می‌شود. رحم به شکل یک اندام گلابی شکل وارونه در لگن واقع شده و اندازه طبیعی آن در افراد بالغ ولی زایمان نکرده در حدود 8 سانتی متر است، که محل رشد و نمو جنین در دوران بارداری است. فیبروم‌ها می‌توانند به صورت یک توده منفرد یا به شکل متعد رشد کنند و اندازه آنها متفاوت است، از ۱ میلی‌متر تا بیش از ۲۰ سانتی‌متر قطر یا حتی بزرگتر، مانند اندازه یک هندوانه. این توده‌ها می‌توانند در دیواره رحم، داخل حفره اصلی اندام یا حتی در سطح بیرونی رحم شکل گیری کنند. به دلیل این تفاوت‌ها در اندازه، تعداد و مکان فیبروم‌ها، علائم آنها نیز ممکن است در هرفرد متفاوت باشد.

شما ممکن است علائم مختلفی را با فیبروم رحم تجربه کنید که ممکن است باعلائم فرد دیگری که فیبروم دارد متفاوت باشد. بنابراین، برنامه درمانی شما به علائم و شرایط شما بستگی دارد. به خاطر داشته باشید که فیبروم رحم با پولیپ رحمی فرق دارد و نیاز به تشخیص و درمان مناسب دارد.

چه افرادی در معرض خطر فیبروم رحمی هستند؟

عوامل متعددی وجود دارند که می‌توانند به احتمال ابتلا به فیبروم رحم کمک کنند. اگرچه همه زنان در سنین باروری ممکن است به این بیماری مبتلا شوند، زنان سیاه‌ پوست نسبت به گروه‌های نژادی دیگر بیشتر در معرض خطر قراردارند. همچنین، فیبروم‌های رحم در زنان سیاه ‌پوست در سنین کمتری  شروع می‌شوند و اغلب ابعاد بزرگتری دارند و علائم شدیدتری را نشان می‌دهند.

عوامل دیگر شامل:

• اضافه وزن و چاقی
• عدم باروری (زنانی که فرزندان کمتری به دنیا می‌آورند، بیشتر در
• معرض خطر ابتلا به فیبروم رحم هستند)
• پریود در سنین پایین
• یائسگی دیررس
• سابقه خانوادگی
• کمبود ویتامین دی
• مصرف زیاد گوشت قرمز
• کمبود سبزیجات سبز، میوه و لبنیات
• مصرف الکل و آبجو
• نژاد

هر یک از این عوامل می‌توانند بر احتمال ابتلا به فیبروم رحم تاثیر بگذارند و نیاز به توجه به عوامل زندگی و ویژگی‌های ژنتیکی را مورد تاکید قرار می‌دهند.

فیبروم رحمی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

با توجه به پیچیدگی تشخیص فیبروم رحم، حتما باید به یک پزشک مراجعه کنید اگر علائم آن را مشاهده می‌کنید. بررسی و ارزیابی اندازه و شکل رحم جزء حیاتی فرآیند تشخیصی است. همچنین، در صورت لزوم می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:

سونوگرافی: این روش می‌تواند به صورت ترانس‌واژینال یا ترانس رکتال انجام شود و تصاویری از رحم به دست می‌دهد که محل و سایز  فیبروم رحم را تشخیص می‌دهد و در تصمیم‌ گیری‌های درمانی کمک می‌کند.

ام ‌آر‌آی یا تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی: این روش شامل تصویر برداری عمیق و ثبت تصاویر دقیق از رحم، تخمدان‌ها و سایر اندام‌های درگیر است، که در تشخیص کامل محل و سایز فیبروم رحم موثر است.

هیستروسکوپی: در جراحی هیستروسکوپی، پزشک از یک دستگاه کوچک با دوربینی درانتها برای بررسی داخل رحم استفاده می‌کند. این دستگاه از طریق واژن و سپس به داخل دهانه رحم وارد می‌شود. در صورت لزوم، ممکن است پزشک نمونه‌ای از بافت رحم را بردارد، که به آن بیوپسی می‌گویند، تا سلول‌های سرطانی را جستجو کند.

لاپاراسکوپی: در لاپاراسکوپی فیبروم رحم، پزشک یک لوله کوچک و حاوی دوربین را از طریق یک برش کوچک روی جدار شکم وارد لگن می‌کند تا بخش خارجی رحم و ساختارهای اطراف آن را بررسی کند. در صورت لزوم، ممکن است پزشک نیز بیوپسی انجام دهد.

علائم بیماری

بسیاری از زنانی که دارای فیبروم هستند , هیچ علامتی ندارند . اما در گروه علامتدار , بر اساس محل , سایز و تعداد فیبرومها این علائم متفاوت می باشد. بشترین علائم در این گروه شامل :

1.خونریزیهای شدید دردوران سیکلهای ماهیانه

2.ادامه خونریزی سیکلهای ماهیانه بیشتر از حالت عادی

3.احساس فشار یا درد در لگن

4.تکرر ادرار

5.مشکل در تخلیه مثانه

6.یبوست

7.درد های کمر یا پا

در موارد خاص و به ندرت فیبرومهای رحمی می توانند باعث درد حاد شکمی بشوند.

علل ایجاد فیبروم

فیبرومها براساس محل رشدشان اسامی متفاوتی دارند , اینترامورال در صورت رشد در عضلات رحم , ساب موکوزال در صورت رشد در داخل حفره رحم و ساب سروزال در مواردیکه رشد به سمت بیرون از رحم داشته باشند نامیده می شوند.

هنوز پزشکان در مورد علل ایجاد فیبروم در حال تحقیق هستند اما موارد زیر جز علل مطرح شده اند.

1.فاکتورهای ژنتیکی : بسیاری اززنان مبتلا به فیبروم دارای تغییرات ژنتیکی در عضلات رحم می باشند.

2.هورمونها : فیبرومها دارای گیرنده های بیشتری برای هورمونهای استروژن و پروژسترون نسبت به عضلات معمول رحمی می باشند و برای همین پس از یائسگی به دلیل افت سطح این هورمونها , سایز فیبرم هم کاهش می یابد.

3.فاکتورهای دیگر: در رشد فیبرمها فاکتورهای دیگری مانند ( فاکتور رشد مشابه انسولین ) نیز می توانند نقش داشته باشند.

الگوی رشد فیبرومهای رحمی متفاوت است . آنها می توانند رشد سریع یا آهسته داشته باشند و یا اینکه در همان سایز قبلی خودشان باقی بمانند. بسیاری از فیبرومهای رحمی که در دوران بارداری بزرگ می شوند , پس از ختم بارداری کوچکتر می شوند.

فاکتورهای خطر برای ابتلا

1.ارث : در صورتیکه مادر یا خواهر یک خانم مبتلا به فیبروم باشد , آن فرد هم درمعرض خطر ابتلای بیشتری نسبت به افراد بدون سابقه خانوادگی قرار دارد.

2.نژاد: زنان سیاه پوست درصد ابتلای بیشتر وهمچنین بیماری در سنین جوانتر و فیبرومهای بزرگتر نسبت به زنان سفید پوست را دارند.

3.فاکتورهای محیطی: شروع سیکلهای ماهیانه در سنین پائین تر , کمبود ویتامین دی ,چاقی , رژیم غذائی با مصرف گوشت قرمز بیشتر و مصرف کمتر میوه و سبزیجات و لبنیات , مصر الکل و آبجو

درمان فیبروم

براساس سن بیمار , تعداد فرزند , تمایل به داشتن فرزند دیگر , داشتن بیماری زمینه ای دیگر,علائم بیمار , محل و سایز فیبروم درمانهای مختلف داروئی و جراحی در نظر گرفته می شود.

نتیجه گیری

فیبروم رحم یکی از بیماری‌های شایع است که بسیاری از زنان در طول زندگی خود با آن روبرو می‌شوند. در برخی موارد، فیبروم‌ها بسیار کوچک هستند و هیچ علامتی ایجاد نمی‌کنند. اما در موارد دیگر، می‌توانند علائم چالش‌ برانگیزی ایجاد کنند. در صورتی که هرگونه ناراحتی و دردی احساس می‌کنید، حتما به یک متخصص زنان مراجعه کنید.  در مورد تصمیم گیری برای هر فرد توجه به سن و  تعداد فرزند بیمار و تعداد و محل فیبرومها ، مهم است.

سوالات متداول